W ankiecie rozesłanej w ubiegłym roku do badaczy zajmujących się zagadnieniami związanymi z wierzeniami, mitologią i religią Słowian pojawiło się pytanie o najważniejsze odkrycie z ostatnich lat. Choć zgodności nie było to respondenci najczęściej doceniali osiągnięcia prof. Wojciecha Chudziaka i jego odkrycia pomorskich wysp kultowych oraz na Wzgórzu św. Wawrzyńca w Kałdusie.
Według Wojciecha Chudziaka Słowianie wyróżniali w krajobrazie miejsca o szczególnej waloryzacji mitologiczno-kultowej. Ich istnienie mogą potwierdzać przesłanki toponomastyczne (nazewnictwo miejscowe) oraz archeologiczne. Na Pomorzu (aczkolwiek nie tylko tam) rolę taką przypisał grupie wyróżniających się wysp. Najwięcej uwagi przyciągnęła wyspa na Jeziorze Zarańskim nieopodal miejscowości Żółte. Swój najlepszy okres przeżywała ona w XI w. Wyłożono ją wtedy kamiennym brukiem, wybudowano tam osobny budynek interpretowany dziś jako pogańska świątynia, okolono reprezentacyjnym nabrzeżem i pomostami, wybudowano palisadę oraz most prowadzący na ląd w kierunku osady. Na wyspie odkryto ślady palenisk a wokół niej prawdopodobne depozyty akwatyczne: militaria, narzędzia rolnicze i tkackie, dwa szkielety koni (odtąd bywa nazywana Wyspą Świętych Koni). Kontynuuj czytanie
