Na polu w okolicy Pucka w latach 50-ych XIX w. odnaleziony został wczesnośredniowieczny skarb. Składały się na niego przede wszystkim dirhemy arabskie, ale również inne monety i ozdoby. Dopiero 150 lat później dr Sławomir Wadyl z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zwraca uwagę, że odnalezione w Pucku skarby prawdopodobnie były dwa.
Pierwsza wzmianka o odkryciu pochodziła od G.H.F. Nesselmanna i informowała, że latem 1853 r. rolnik z okolic Pucka natknął się na swoim polu na 33 srebrne monety. Tylko te monety i nic więcej. Trafiły one do Gabinetu Numizmatycznego Uniwersytetu w Królewcu. Niedługo później o skarbie z Pucka niezależnie raportował W. Schwandt, ale on już wymieniał oprócz monet arabskich denary niemieckie i polskie krzyżówki. Podobnie czynił Władysław Łęga i dodał, że skarb odkryto w roku 1855 a zawartość trafiła do Muzeum Prowincji Zachodniopruskiej.
Sławomir Wadyl uważa, że ten i inne fakty przemawiają za tym, że w okolicach Pucka (województwo pomorskie) w podobnym czasie znaleziono dwa skarby wczesnośredniowieczne, które obecnie traktowane są jednak jako jedno odkrycie.
Pierwszy skarb pochodził z 1853 r. składał się tylko z 33 monet. Głównie były to dirhemy arabskie z lat 895–965 (w tym 19 z dynastii Samanidów). Dirhemem nie była tylko bliżej nieokreślona moneta z Bułgarii Wołżańsko-Kamskiej. Na podstawie najmłodszego egzemplarza należy datować ukrycie tego skarbu po roku 965.
Drugi skarb z 1855 lub 1856 r. był bardziej urozmaicony i składał się z denarów niemieckich arabskich i krzyżowych oraz ozdób pokrywanych filigranem. Jego datowanie jest trudniejsze do ustalenia. Chronologia wchodzących w jego skład kolczyków koszyczkowatych i zausznic z cylindrycznymi paciorkami zamyka się między drugą połową X a XII wiekiem.
Fotografie zausznic z drugiego skarbu z Pucka opublikowane przez W. Łęgę (187 i 189)
- Chronologia X-wieczna jest raczej wykluczona; prawdopodobna jest metryka XI-wieczna (zapewne 1. połowa) – tłumaczy Wadyl dla Mediewalia.pl. – Niestety niewiele mamy informacji na ten temat. Sądzę jednak, że można go wiązać z XI-wieczną falą srebra, która dotarła w te rejony zapewne za pośrednictwem obszaru centralnego państwa wczesnopiastowskiego.
O szlakach napływu samanidzkiego srebra do państwa piastów pisaliśmy niedawno na łamach Mediewalia.pl.
Szczegółowy artykuł Sławomira Wadyla o skarbach z Pucka powinien ukazać się w kolejnym tomie Zapisków Puckich planowanych na rok 2014.
Autor tekstu: Grzegorz Antosik
Podziel się
